Samenlevingscontract
Samenwonen, een belangrijke nieuwe stap in je leven. Voor ongehuwde samenwoners bevat de wet bijna geen regels. De regels die er wel zijn zien vrijwel allemaal op belastingwetgeving. Als je vast wilt leggen dat jullie relatie toch wat meer omvat dan die welke bestaat tussen twee vrienden, kun je dat doen in een samenlevingscontract. Over het algemeen heeft een samenlevingsovereenkomst enkel betrekking op financiële zaken, bezittingen, schulden en pensioen. Je kunt ervoor kiezen om over veel meer zaken afspraken te maken.
Bezittingen en schulden
Bij samenwoners houden beiden hun eigen bezittingen en schulden. Alleen als je uitdrukkelijk anders overeenkomt worden bezittingen en/of schulden gemeenschappelijk. Je kunt bijvoorbeeld overeenkomen dat de inboedel van de woning gemeenschappelijk is.
Gezamenlijke eigendommen
In een samenlevingscontract kun je voor een deel ook afspraken maken over wat er moet gebeuren met de gezamenlijke eigendommen bij overlijden van één van beiden. Zonder samenlevingsovereenkomst krijgt de familie van de overledene de helft van de gezamenlijke bezittingen. Bijvoorbeeld de woning, meubels of geld. Vaak is dat onwenselijk. Want uw partner wil misschien de bezittingen zelf houden. Met een samenlevingsovereenkomst met een verblijvingsbeding kan dat worden geregeld.
Vrijstelling erfbelasting
Behalve die interne afspraken kan een notarieel samenlevingscontract ook veel andere voordelen bieden. Denk bijvoorbeeld aan de vrijstelling en het tarief voor de erfbelasting. Bij samenwoners met een notarieel samenlevingscontract geldt een vrijstelling van ruim € 600.000 en hetzelfde tarief als voor gehuwden. Een samenlevingscontract hebben betekent niet dat je automatisch elkaars erfgenaam bent. Voor gehuwden en geregistreerd partners geldt dat wel, tenzij zij bij testament daarvan afwijken. Indien samenwoners elkaar tot erfgenaam willen benoemen, dan moeten zij dat bij testament vast leggen.
Pensioenen
Daarnaast geldt dat pensioenfondsen een notarieel samenlevingscontract eisen indien je je partner als begunstigde wilt aanwijzen voor het partnerpensioen. Het partnerpensioen is een nabestaandenpensioen dat de verzekeraar uitkeert aan de partner van de overledene. Veel pensioenfondsen accepteren alleen een samenlevingscontract als bewijs dat je daadwerkelijk elkaars partner bent. In het samenlevingscontract kun je ook bepalen of je je ouderdomspensioen met je partner wilt delen.
Geregistreerd partnerschap
Een veel voorkomende verwarring is dat een samenlevingscontract hetzelfde zou zijn als een geregistreerd partnerschap, maar dat is niet het geval. Een geregistreerd partnerschap sluit je bij de burgerlijke stand en heeft bijna dezelfde gevolgen als het huwelijk. Bij een samenlevingscontract is dat niet zo. Zo ontstaat er bijvoorbeeld geen gemeenschap van goederen bij een samenlevingscontract, terwijl dat bij geregistreerd partners wel zo is. Voor samenwoners geldt dat alleen gezamenlijke aankopen of schulden die gezamenlijk zijn aangegaan gemeenschappelijk worden.
Samenlevingscontract bij kinderen
Indien er kinderen zijn, dan kan een samenlevingscontract nog een ander voordeel bieden. Als je in je testament bepaalt dat bij je overlijden (een groot deel van) je vermogen naar je partner moet gaan, kunnen de kinderen hun legitieme portie opeisen als er geen samenlevingscontract is. Wanneer er een samenlevingscontract is kan in het testament worden bepaald dat de legitieme portie van de kinderen pas opeisbaar is bij het overlijden van de langstlevende partner. Op deze wijze kan de langstlevende partner ongestoord verder leven.